Δυο λόγια από το δάσκαλο των τάξεων Ε΄ & Στ΄ του Δημοτικού Ξηροκάμπου Λέρου
Στις μέρες μας, η εκπαίδευση που παρέχεται στο Ελληνικό Σχολείο νοιώθω ότι βασίζεται σε ένα αυστηρό αναλυτικό πρόγραμμα το οποίο δε σου δίνει πολλές διεξόδους για εναλλακτικές μορφές εκπαίδευσης, διάσταση ελευθερίας μέσα στο σχολείο, καλλιέργειας Δημοκρατικών Αξιών, ηθικής και κοινωνικής διαπαιδαγώγησης. Με τον ερχομό μου στο σχολείο, θέλησα αρχικά να γνωρίσω τα παιδιά, να εντοπίσω τα ενδιαφέροντά τους να ανιχνεύσω ποιες είναι οι κύριες δυσκολίες στη διαμόρφωση υγιών μεταξύ τους σχέσεις, να κατανοήσω τις μαθησιακές και όχι μόνο ανάγκες τους και να αφουγκραστώ όλα αυτά που έλεγαν κι έδειχναν αλλά κυρίως όλα αυτά που δεν σου πρόδιδαν αμέσως.
Πολύ γρήγορα, από τις πρώτες κιόλας μέρες συνειδητοποιούσαμε με τα παιδιά στην τάξη ότι αδυνατούμε να ελέγξουμε τη συμπεριφορά μας βάζοντας όρια στον εαυτό μας αλλά και παράλληλα θέτοντας βάσεις ελευθερίας στον τρόπο λειτουργίας μας μέσα στο σχολείο. Σκεφτήκαμε πως η μη υγιής συμπεριφορά μας τις περισσότερες φορές είναι αβάσιμη και δεν δικαιολογείται όταν οι θεμελιώδεις αξίες κι ελευθερίες του ανθρώπου είναι παραδεδεγμένες κι έχουν μάλιστα ξεκάθαρα σταχυολογηθεί ως Δικαιώματα του Ανθρώπου τα οποία πρέπει από όλους να είναι σεβαστά. Αποφασίσαμε, λοιπόν, από κοινού με τα παιδιά η παραμονή και η συσχέτισή μας μέσα στο σχολείο να μην είναι μια απλή σχέση διακριτών ρόλων Δασκάλου - Μαθητή.
Από πολύ νωρίς προσπαθήσαμε να εμπνεύσουμε τη σχολική μας πορεία στη βάση του βιώματος και της κατανόησης πέντε βασικών αξιών: «Δημοκρατία», «Ελευθερία», «Σεβασμός», «Ειλικρίνεια» κι «Αγάπη». Το ταξίδι μας δεν ήταν εύκολο και περάσαμε πολλές δυσκολίες. Προσωπικά, δεν είμαι ικανοποιημένος στο βαθμό που θα ήθελα για την πορεία υλοποίησης των στόχων που είχα βάλει ως δάσκαλος στο μυαλό μου. Ωστόσο, νοιώθω ότι μπήκε μια σημαντική βάση που σαν συνεχιζόμενο χτυποκάρδι θα υπενθυμίζει στα παιδιά ότι «ζω τη ζωή μου για μένα, με μένα, για τους άλλους, για το καλό όλων». Μακάρι να είναι έτσι… Μακάρι να γίνει έτσι…
Κόλλιας Γεώργιος
Δάσκαλος Δημοτικού Σχολείου Ξηροκάμπου Λέρου
Πολύ γρήγορα, από τις πρώτες κιόλας μέρες συνειδητοποιούσαμε με τα παιδιά στην τάξη ότι αδυνατούμε να ελέγξουμε τη συμπεριφορά μας βάζοντας όρια στον εαυτό μας αλλά και παράλληλα θέτοντας βάσεις ελευθερίας στον τρόπο λειτουργίας μας μέσα στο σχολείο. Σκεφτήκαμε πως η μη υγιής συμπεριφορά μας τις περισσότερες φορές είναι αβάσιμη και δεν δικαιολογείται όταν οι θεμελιώδεις αξίες κι ελευθερίες του ανθρώπου είναι παραδεδεγμένες κι έχουν μάλιστα ξεκάθαρα σταχυολογηθεί ως Δικαιώματα του Ανθρώπου τα οποία πρέπει από όλους να είναι σεβαστά. Αποφασίσαμε, λοιπόν, από κοινού με τα παιδιά η παραμονή και η συσχέτισή μας μέσα στο σχολείο να μην είναι μια απλή σχέση διακριτών ρόλων Δασκάλου - Μαθητή.
Από πολύ νωρίς προσπαθήσαμε να εμπνεύσουμε τη σχολική μας πορεία στη βάση του βιώματος και της κατανόησης πέντε βασικών αξιών: «Δημοκρατία», «Ελευθερία», «Σεβασμός», «Ειλικρίνεια» κι «Αγάπη». Το ταξίδι μας δεν ήταν εύκολο και περάσαμε πολλές δυσκολίες. Προσωπικά, δεν είμαι ικανοποιημένος στο βαθμό που θα ήθελα για την πορεία υλοποίησης των στόχων που είχα βάλει ως δάσκαλος στο μυαλό μου. Ωστόσο, νοιώθω ότι μπήκε μια σημαντική βάση που σαν συνεχιζόμενο χτυποκάρδι θα υπενθυμίζει στα παιδιά ότι «ζω τη ζωή μου για μένα, με μένα, για τους άλλους, για το καλό όλων». Μακάρι να είναι έτσι… Μακάρι να γίνει έτσι…
Κόλλιας Γεώργιος
Δάσκαλος Δημοτικού Σχολείου Ξηροκάμπου Λέρου
Δημιουργική Γραφή & Θέατρο
Κατά τη σχολική χρονιά 2015-2016 σε μία προσπάθειά μας να αποφασίσουμε με τα παιδιά της Ε΄ και Στ΄ τάξης τι θεατρικό θα ανεβάσουμε για τη Χριστουγεννιάτικη γιορτή του σχολείου μας αποφασίσαμε να ασκηθούμε σε μία δραστηριότητα δημιουργικής γραφής. Έτσι, με αφορμή το βιβλίο της Ελένης Σβορώνου «Μαγειρεύοντας Ιστορίες» και τις μισοτελειωμένες ιστορίες της που σε καλούσαν να εκφραστείς δημιουργικά τα παιδιά αποφάσισαν να γράψουν Χριστουγεννιάτικες ιστορίες με θέμα: «Φανταστικούς Χριστουγεννιάτικους Σούπερ Ήρωες». Το αποτέλεσμα ήταν εξαιρετικό. Μάλιστα, ύστερα από προσεχτική ανάγνωση των ιστοριών αποφασίσαμε με τα παιδιά πως μπορούμε να δραματοποιήσουμε τις ιστορίες μας ζωντανεύοντας τους διαλόγους μας και κάνοντας παντομίμες τι κινήσεις των εικόνων των κειμένων μας. Παράλληλα, εικονογραφήσαμε σε μεγάλα λευκά χαρτόνια τις ιστορίες μας και παρουσιάσαμε θεατρικά και εικαστικά τις δημιουργίες μας σε όλο τον κόσμο στη Χριστουγεννιάτικη Γιορτή του Δημοτικού Σχολείου. Επιπλέον, ηχογραφήσαμε τις φωνές μας κι αφηγηθήκαμε παραμύθια σε μικρούς και μεγάλους.
Όταν αποφασίσαμε με τα παιδιά να δραματοποιήσουμε τις ιστορίες τους ενθουσιαστήκανε πάρα πολύ. Συναντιόμασταν για 3 βδομάδες εκτός σχολικού ωραρίου στο χώρο όπου θα παρουσιάζαμε το θεατρικό μας στον Ξηρόκαμπο της Λέρου. Όλα γίνονταν στη βάση της ελεύθερης βούλησης των παιδιών. Κανονίζαμε χρόνο και τόπο συνάντησης και σαν αγαπημένοι φίλοι και μέλη μιας ομάδας ήμαστε εκεί για να επιτύχουμε το στόχο που είχαμε βάλει. Περάσαμε πολλές δυσκολίες. Κάποιες φορές, μάλιστα, υπήρχαν κι εντάσεις στις αλληλοσυσχετίσεις μας. Αλλά έτσι είναι οι αληθινές σχέσεις. Το αποτέλεσμα, φυσικά δικαίωσε την ομάδα και προσωπικά καταθέτω ότι ήταν από τις πιο όμορφες στιγμές μου στη μέχρι τώρα σχολική μου πορεία.
Τέλος, μας δώσαμε και καλλιτεχνικά ονόματα για να μη μας αναγνωρίζουν και η δημιουργία μας ολοκληρώθηκε προβλέποντας κάθε λεπτομέρεια. Παρακάτω, λοιπόν, η Ειρήνη Φιγουρίνι, η Μαρία Μαγεμένη, η Γαβριηλία Πολυταξιδεμένη, ο Γιώργος Θαλασσοπόρος, η Αντωνία Παταγονία, ο Ραφαήλος Σουπερδυναμωμένος, ο Μανώλης Παγωμένος, ο Μανόλης Αστραπιαίος, η Μαρία Ονειροπαρμένη, ο Θανάσης Πονηρούλης, η Λουκία Ανδαλουσία και η Νικολέτα Αντουανέτα σας παρουσιάζουν ένα μικρό δείγμα της δουλειάς τους. Τα υπόλοιπα, δυστυχώς, έπρεπε να ήσασταν μαζί μας να τα ζήσετε! Την επόμενη φορά σας περιμένουμε... Σας βεβαιώνουμε πάντως πως ταξιδέψαμε μαγικά και φανταστικά!
Όταν αποφασίσαμε με τα παιδιά να δραματοποιήσουμε τις ιστορίες τους ενθουσιαστήκανε πάρα πολύ. Συναντιόμασταν για 3 βδομάδες εκτός σχολικού ωραρίου στο χώρο όπου θα παρουσιάζαμε το θεατρικό μας στον Ξηρόκαμπο της Λέρου. Όλα γίνονταν στη βάση της ελεύθερης βούλησης των παιδιών. Κανονίζαμε χρόνο και τόπο συνάντησης και σαν αγαπημένοι φίλοι και μέλη μιας ομάδας ήμαστε εκεί για να επιτύχουμε το στόχο που είχαμε βάλει. Περάσαμε πολλές δυσκολίες. Κάποιες φορές, μάλιστα, υπήρχαν κι εντάσεις στις αλληλοσυσχετίσεις μας. Αλλά έτσι είναι οι αληθινές σχέσεις. Το αποτέλεσμα, φυσικά δικαίωσε την ομάδα και προσωπικά καταθέτω ότι ήταν από τις πιο όμορφες στιγμές μου στη μέχρι τώρα σχολική μου πορεία.
Τέλος, μας δώσαμε και καλλιτεχνικά ονόματα για να μη μας αναγνωρίζουν και η δημιουργία μας ολοκληρώθηκε προβλέποντας κάθε λεπτομέρεια. Παρακάτω, λοιπόν, η Ειρήνη Φιγουρίνι, η Μαρία Μαγεμένη, η Γαβριηλία Πολυταξιδεμένη, ο Γιώργος Θαλασσοπόρος, η Αντωνία Παταγονία, ο Ραφαήλος Σουπερδυναμωμένος, ο Μανώλης Παγωμένος, ο Μανόλης Αστραπιαίος, η Μαρία Ονειροπαρμένη, ο Θανάσης Πονηρούλης, η Λουκία Ανδαλουσία και η Νικολέτα Αντουανέτα σας παρουσιάζουν ένα μικρό δείγμα της δουλειάς τους. Τα υπόλοιπα, δυστυχώς, έπρεπε να ήσασταν μαζί μας να τα ζήσετε! Την επόμενη φορά σας περιμένουμε... Σας βεβαιώνουμε πάντως πως ταξιδέψαμε μαγικά και φανταστικά!
|
|
A. S. Neill: Απόψεις και ιδέες για το Θέατρο
Σε ένα ελεύθερο σχολείο αποτελεί άγραφος νόμος να ανεβάζονται θεατρικά έργα που τα έχουν γράψει οι μαθητές του σχολείου. Στην περίπτωση αυτή, οι μαθητές αναλαμβάνουν ακόμη και τα κουστούμια αλλά και τη σκηνοθεσία του έργου και μάλιστα τις περισσότερες φορές τα παιδιά είναι θαυμάσια στη δουλειά τους.
Οι μαθητές γενικά, απεχθάνονται τη χρήση των λόγων κάποιου άλλου θεατρικού συγγραφέα στο σχεδιασμό του θεατρικού τους έργου, θεωρώντας πως η χρήση της πρωτότυπης σκέψης επιβάλλεται σε αντίθεση με την αντιγραφή και χρήση μιας ήδη γνωστής γραμμένης σε άλλο έργο σκέψης.
Το ελεύθερο σχολείο χρειάζεται ένα ελεύθερο κι αυθόρμητο θέατρο των παιδιών. Σ’ αυτό το πλαίσιο οι μαθητές αποδεικνύονται εξαιρετικοί ηθοποιοί και είναι για όλους μεγάλη χαρά να βλέπεις στη σκηνή μικρά παιδιά τα οποία δίνονται ολοκληρωτικά στο ρόλο τους.
Οι θεατρικές παραστάσεις ανήκουν στην εκπαίδευση αγωγής. Η ηθοποιία δεν είναι μόνο επίδειξη και μίμηση και δεν είναι αυτό το κομμάτι της που αρέσει στα παιδιά. Σαν ηθοποιός πρέπει κανένας να μπορεί να ταυτίζεται δυνατά με άλλους. Στους μεγάλους αυτό συμβαίνει συνειδητά· Πάντα ξέρουν πως υποδύονται κάποιο ρόλο. Τα παιδιά δεν το καταφέρνουν συχνά αυτό και πολλές φορές στη διάρκεια ενός έργου όταν ρωτάς ένα παιδί: «Ποιος είσαι;» ενώ σύμφωνα με το έργο πρέπει να σου απαντήσει: «Είμαι το φάντασμα του Πύργου» σου λέει: «ο Πέτρος». Παίζοντας θέατρο το παιδί κερδίζει αυτοπεποίθηση και για το λόγο αυτό ακόμα και παιδιά που δεν έχουν ταλέντο αλλά θέλουν να παίξουν θέατρο δε στερούνται ποτέ ρόλου.
Σε γενικές γραμμές, θεατρικά έργα για παιδιά θά ‘πρεπε να ταιριάζουν στα παιδιά. Είναι λάθος να βάζουμε τα παιδιά να παίζουν κλασικά κομμάτια, τα οποία δε βρίσκονται σε αρμονική σχέση με το δικό τους φανταστικό κόσμο. Τα θεατρικά κομμάτια πρέπει να είναι προσαρμοσμένα στην ηλικία του παιδιού. Όταν τα παιδιά παίζουν θέατρο, θέλουν ένα έργο που να αναφέρεται στο δικό τους αποκλειστικά κόσμο.
Κλείνοντας, η σπεσιαλιτέ ενός ελεύθερου σχολείου είναι ο κλάδος της θεατρικής τέχνης που τον χαρακτηρίζουμε ως "αυθόρμητη θεατρική παράσταση". Το Αυθόρμητο Θέατρο είναι η δημιουργικότερη πλευρά του σχολικού θεάτρου. Μέσα από την αυθόρμητη θεατρική δημιουργία, τα παιδιά διαισθάνονται πως η παράδοσή τους να παίζουν πρωτότυπα έργα που τα γράφουν μόνα τους, διεγείρει τη δημιουργική τους φαντασία περισσότερο και τους κάνει να εκφράζονται αληθινά και με τον προσωπικό μοναδικό τους τρόπο.
Με λίγα λόγια, σύμφωνα με το Neil, σ’ ένα ελεύθερο σχολείο θέατρο γίνεται από τα παιδιά, με τα παιδιά και για τα παιδιά.
Οι μαθητές γενικά, απεχθάνονται τη χρήση των λόγων κάποιου άλλου θεατρικού συγγραφέα στο σχεδιασμό του θεατρικού τους έργου, θεωρώντας πως η χρήση της πρωτότυπης σκέψης επιβάλλεται σε αντίθεση με την αντιγραφή και χρήση μιας ήδη γνωστής γραμμένης σε άλλο έργο σκέψης.
Το ελεύθερο σχολείο χρειάζεται ένα ελεύθερο κι αυθόρμητο θέατρο των παιδιών. Σ’ αυτό το πλαίσιο οι μαθητές αποδεικνύονται εξαιρετικοί ηθοποιοί και είναι για όλους μεγάλη χαρά να βλέπεις στη σκηνή μικρά παιδιά τα οποία δίνονται ολοκληρωτικά στο ρόλο τους.
Οι θεατρικές παραστάσεις ανήκουν στην εκπαίδευση αγωγής. Η ηθοποιία δεν είναι μόνο επίδειξη και μίμηση και δεν είναι αυτό το κομμάτι της που αρέσει στα παιδιά. Σαν ηθοποιός πρέπει κανένας να μπορεί να ταυτίζεται δυνατά με άλλους. Στους μεγάλους αυτό συμβαίνει συνειδητά· Πάντα ξέρουν πως υποδύονται κάποιο ρόλο. Τα παιδιά δεν το καταφέρνουν συχνά αυτό και πολλές φορές στη διάρκεια ενός έργου όταν ρωτάς ένα παιδί: «Ποιος είσαι;» ενώ σύμφωνα με το έργο πρέπει να σου απαντήσει: «Είμαι το φάντασμα του Πύργου» σου λέει: «ο Πέτρος». Παίζοντας θέατρο το παιδί κερδίζει αυτοπεποίθηση και για το λόγο αυτό ακόμα και παιδιά που δεν έχουν ταλέντο αλλά θέλουν να παίξουν θέατρο δε στερούνται ποτέ ρόλου.
Σε γενικές γραμμές, θεατρικά έργα για παιδιά θά ‘πρεπε να ταιριάζουν στα παιδιά. Είναι λάθος να βάζουμε τα παιδιά να παίζουν κλασικά κομμάτια, τα οποία δε βρίσκονται σε αρμονική σχέση με το δικό τους φανταστικό κόσμο. Τα θεατρικά κομμάτια πρέπει να είναι προσαρμοσμένα στην ηλικία του παιδιού. Όταν τα παιδιά παίζουν θέατρο, θέλουν ένα έργο που να αναφέρεται στο δικό τους αποκλειστικά κόσμο.
Κλείνοντας, η σπεσιαλιτέ ενός ελεύθερου σχολείου είναι ο κλάδος της θεατρικής τέχνης που τον χαρακτηρίζουμε ως "αυθόρμητη θεατρική παράσταση". Το Αυθόρμητο Θέατρο είναι η δημιουργικότερη πλευρά του σχολικού θεάτρου. Μέσα από την αυθόρμητη θεατρική δημιουργία, τα παιδιά διαισθάνονται πως η παράδοσή τους να παίζουν πρωτότυπα έργα που τα γράφουν μόνα τους, διεγείρει τη δημιουργική τους φαντασία περισσότερο και τους κάνει να εκφράζονται αληθινά και με τον προσωπικό μοναδικό τους τρόπο.
Με λίγα λόγια, σύμφωνα με το Neil, σ’ ένα ελεύθερο σχολείο θέατρο γίνεται από τα παιδιά, με τα παιδιά και για τα παιδιά.
Συμβούλιο Τάξης: Μια δραστηριότητα που μας απελευθέρωσε
Από την πρώτη κιόλας εβδομάδα των σχολικών μας συναντήσεων με τα παιδιά καθιερώσαμε το «Συμβούλιο Τάξης», μια δραστηριότητα που μας απελευθέρωσε αλλά και που συνάμα μας οριοθέτησε κιόλας. Στο συμβούλιο τάξης οι μαθητές κι ο δάσκαλος αντιμετωπίζονταν με ισονομία και τον ίδιο βαθμό δημοκρατικότητας. Όλες οι αποφάσεις λαμβάνονταν με ψηφοφορία στην οποία η ψήφος του δασκάλου ήταν ίση με την ψήφο των μαθητών του. Με άλλα λόγια, η "εξουσία" του δασκάλου καταλυόταν στη βάση της έκφρασης ελεύθερης γνώμης από όλους.
Στα πρώτα συμβούλια καταρτίσαμε τους βασικούς κανόνες λειτουργίας μας μέσα στο χώρο του σχολείου ξεκινώντας από το μικρόκοσμό της τάξης μας, συνεχίζοντας στο χώρο του σχολείο αλλά και έξω από το σχολείο όταν σχετικά θέματα συζητούνταν μέσα στο συμβούλιο. Στη συνέχεια, το συμβούλιο της τάξης μας έπαιρνε διάφορες μορφές. Πολλές φορές γινόταν ο χώρος επίλυσης συγκρούσεων που προκαλούνταν. Άλλες φορές υπήρχε ανάγκη θέσπισης νέων κανόνων. Παράλληλα, το συμβούλιο ήταν ο χώρος συζήτησής μας για νέες δράσεις που σκοπεύαμε να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε με τα παιδιά. Τέλος, λειτουργούσε και ως ομάδα συζήτησης κι έκφρασης συναισθημάτων. Ο κάθε ένας, στο βαθμό που αισθανόταν άνετα, εξέφραζε την ειλικρίνειά του και μοιραζόταν μαζί με την ομάδα εμπειρίες και σκέψεις που τον/την απασχολούσαν.
Στα πρώτα συμβούλια καταρτίσαμε τους βασικούς κανόνες λειτουργίας μας μέσα στο χώρο του σχολείου ξεκινώντας από το μικρόκοσμό της τάξης μας, συνεχίζοντας στο χώρο του σχολείο αλλά και έξω από το σχολείο όταν σχετικά θέματα συζητούνταν μέσα στο συμβούλιο. Στη συνέχεια, το συμβούλιο της τάξης μας έπαιρνε διάφορες μορφές. Πολλές φορές γινόταν ο χώρος επίλυσης συγκρούσεων που προκαλούνταν. Άλλες φορές υπήρχε ανάγκη θέσπισης νέων κανόνων. Παράλληλα, το συμβούλιο ήταν ο χώρος συζήτησής μας για νέες δράσεις που σκοπεύαμε να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε με τα παιδιά. Τέλος, λειτουργούσε και ως ομάδα συζήτησης κι έκφρασης συναισθημάτων. Ο κάθε ένας, στο βαθμό που αισθανόταν άνετα, εξέφραζε την ειλικρίνειά του και μοιραζόταν μαζί με την ομάδα εμπειρίες και σκέψεις που τον/την απασχολούσαν.
Μαθαίνω τα Ανθρώπινα Δικαιώματα μέσα από την Τέχνη
Μια δραστηριότητα που άρεσε πολύ στα παιδιά ήταν η χρήση των μεθόδων και των εργαλείων της εικαστικής και της μουσικής τέχνης για την κατανόηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών του ανθρώπου. Τα παιδιά ζωγράφισαν τα ανθρώπινα δικαιώματα χωρίς να τα έχουμε εκ προοιμίου αναλύσει και παρουσιάσει σύμφωνα με την επίσημη διακήρυξή τους. Πρώτα συζητήσαμε ομαδικά πάνω στο θέμα, κρατώντας τις κατάλληλες σημειώσεις κι ύστερα χρησιμοποιήσαμε τη ζωγραφική για να αποτυπώσουμε τα δικαιώματα, να τα επεξηγήσουμε και να τα παρουσιάσουμε.
Στη συνέχεια, μία άλλη δραστηριότητα που χρησιμοποιήσαμε, άρεσε πολύ στα παιδιά και που βοηθάει στην ανάπτυξη της κριτικής τους σκέψης ήταν η παρατήρηση και η μεθοδική επεξεργασία έργων τέχνης καταξιωμένων καλλιτεχνών. Μπήκαμε στη διαδικασία ακόμα και να ζωγραφίσουμε εμείς οι ίδιοι παρόμοια έργα προσπαθώντας να κατανοήσουμε την ψυχολογία καλλιτεχνών που μέσα από την τέχνη τους προσπαθούσαν να περάσουν στην ανθρωπότητα μηνύματα που θα άλλαζαν τη σκέψη και τον τρόπο κοινωνικής δράσης με στόχο το τέλος των πολέμων, τον περιορισμό της σκέψης υπό το πρίσμα του χρήματος και της μετρημένης αξίας των πραγμάτων και την εν συνεχεία εκ νέου ανακάλυψη στη ζωή μας των αξιών της αδελφοσύνης, της ελευθερίας και της αγάπης.
Τέλος, ακούσαμε πολλή μουσική με τα παιδιά. Στην αρχή, χρησιμοποιήθηκε η αίγλη της ως μέσο συγκέντρωσής μας. Ακούσαμε πολύ κλασική μουσική, πολύ μελωδική μουσική και τραγούδια με στίχους που έδιναν όμορφα νοήματα και έκαναν όλα τα παιδιά όταν τα τραγουδούσαν να αισθάνονται «ΈΝΑ». Με αυτόν τον τρόπο η μουσική έτσι απλόχερα μας χάρισε τη μαγεία της να ενώνει όμορφα κι απλά όλους τους ανθρώπους κι εν προκειμένω τους μαθητές μου μέσα στην τάξη.
Στη συνέχεια, μία άλλη δραστηριότητα που χρησιμοποιήσαμε, άρεσε πολύ στα παιδιά και που βοηθάει στην ανάπτυξη της κριτικής τους σκέψης ήταν η παρατήρηση και η μεθοδική επεξεργασία έργων τέχνης καταξιωμένων καλλιτεχνών. Μπήκαμε στη διαδικασία ακόμα και να ζωγραφίσουμε εμείς οι ίδιοι παρόμοια έργα προσπαθώντας να κατανοήσουμε την ψυχολογία καλλιτεχνών που μέσα από την τέχνη τους προσπαθούσαν να περάσουν στην ανθρωπότητα μηνύματα που θα άλλαζαν τη σκέψη και τον τρόπο κοινωνικής δράσης με στόχο το τέλος των πολέμων, τον περιορισμό της σκέψης υπό το πρίσμα του χρήματος και της μετρημένης αξίας των πραγμάτων και την εν συνεχεία εκ νέου ανακάλυψη στη ζωή μας των αξιών της αδελφοσύνης, της ελευθερίας και της αγάπης.
Τέλος, ακούσαμε πολλή μουσική με τα παιδιά. Στην αρχή, χρησιμοποιήθηκε η αίγλη της ως μέσο συγκέντρωσής μας. Ακούσαμε πολύ κλασική μουσική, πολύ μελωδική μουσική και τραγούδια με στίχους που έδιναν όμορφα νοήματα και έκαναν όλα τα παιδιά όταν τα τραγουδούσαν να αισθάνονται «ΈΝΑ». Με αυτόν τον τρόπο η μουσική έτσι απλόχερα μας χάρισε τη μαγεία της να ενώνει όμορφα κι απλά όλους τους ανθρώπους κι εν προκειμένω τους μαθητές μου μέσα στην τάξη.
Λογοτεχνία κι Ανθρώπινα Δικαιώματα
Στο πλαίσιο της κατανόησης των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν άνθρωποι που αναγκάζονται για διάφορους λόγους να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους και να γίνουν πρόσφυγες επεξεργαστήκαμε και υλοποιήσαμε δραστηριότητες πάνω στο βιβλίο με τίτλο «Σκληρό Καρύδι» της Ελένης Σβορώνου. Τα παιδιά έβαλαν τη θέση τους στη θέση της μικρής Αϊσέ της ηρωίδας του βιβλίου και προσπάθησαν να νοιώσουν πώς είναι να είσαι πρόσφυγας. Σκέφτηκαν κι εκφράστηκαν για όλες τις διαφορές που θα μπορούσαν να έχουν ως πρόσφυγες στο θέμα της θρησκείας, στο θέμα της οικονομικής τους κατάστασης, στο θέμα των κοινωνικών σχέσεων αναλογιζόμενοι όλες τις δυσκολίες που θα απέρρεαν από αυτές τις διαφορές. Στη βάση αυτή μας βοήθησε πολύ και η επεξεργασία του τραγουδιού «Μικρή Βαλίτσα» του Αλκίνοου Ιωαννίδη. Οι παρακάτω στίχοι βοήθησαν πολύ τα παιδιά να καταλάβουν αρκετά πράγματα σχετικά με την κατάσταση του να είσαι πρόσφυγας:
«Μικρή Βαλίτσα»
Και πού να πας και πού να ‘ρθείς
και πού να επιστρέψεις,
που ‘ναι τα ξένα μακρινά
κι είν’ τα δικά μας ξένα
και πού να επιστρέψεις.
Μικρή βαλίτσα και βαριά,
γεμάτη πέτρα κι ήλιο,
είναι το εμπρός ανήλιαγο
κι είναι σκληρό το πίσω
και πού να σ’ ακουμπήσω.
Μικρή βαλίτσα κι αδειανή
κι ας μου ‘κοψε τα χέρια,
δε βρίσκω τόπο να σταθώ,
ματώνω να σ’ αφήσω,
λυγώ να σε κρατήσω.
Και πού να πάω και πού να ‘ρθώ
και πού να επιστρέψω,
που `ναι τα ξένα μακρινά
κι είν’ τα δικά μου ξένα
και πού να επιστρέψω.
«Μικρή Βαλίτσα»
Και πού να πας και πού να ‘ρθείς
και πού να επιστρέψεις,
που ‘ναι τα ξένα μακρινά
κι είν’ τα δικά μας ξένα
και πού να επιστρέψεις.
Μικρή βαλίτσα και βαριά,
γεμάτη πέτρα κι ήλιο,
είναι το εμπρός ανήλιαγο
κι είναι σκληρό το πίσω
και πού να σ’ ακουμπήσω.
Μικρή βαλίτσα κι αδειανή
κι ας μου ‘κοψε τα χέρια,
δε βρίσκω τόπο να σταθώ,
ματώνω να σ’ αφήσω,
λυγώ να σε κρατήσω.
Και πού να πάω και πού να ‘ρθώ
και πού να επιστρέψω,
που `ναι τα ξένα μακρινά
κι είν’ τα δικά μου ξένα
και πού να επιστρέψω.
Ποίηση κι Ελευθερία Του Λόγου
Μια ακόμη δραστηριότητα που απελευθέρωσε τα παιδιά και τα έκανε να αισθανθούν όμορφα με τις δυνάμεις τους ήταν η ελεύθερη έκφραση μέσα από ποιητικό λόγο. Αφού κατανοήσαμε πώς είναι να είσαι ποιητής γράψαμε ποιήματα με θέματα: (α) τη Θάλασσα, (β) τη φιλία, (γ) την οικογένεια, (δ) το σχολείο, (ε) την ελευθερία, (στ) τον πόλεμο και την ειρήνη και (ζ) ένα οποιοδήποτε άλλο θέμα της επιλογής τους. Τα αποτελέσματα ήταν μια πολύ όμορφη εικόνα που τους γέμισε χαρά και τους έδωσε την δύναμη να μπορούν να εκφράζονται ελεύθερα λέγοντας ακόμα και τις πιο μύχιες σκέψεις τους χωρίς να φοβούνται ότι κάποιος θα τους κρίνει αρνητικά.
Κινηματογράφος για μια ηθικοσυναισθηματική & κοινωνική Αγωγή
Ένα άλλο μέσο που μας βοήθησε πάρα πολύ στην κατανόηση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων κι ελευθεριών αλλά και συνειδητοποίησης των συνθηκών καταπάτησής τους από την πλειοψηφία των ανθρώπων ή από την άλλη πλευρά της παθιασμένης στάσης υπεράσπισής τους από κάποιες σπουδαίες προσωπικότητες ήταν το μέσο του κινηματογράφου και των ταινιών μικρού μήκους.
Πιο συγκεκριμένα, η προβολή της ταινίας «η Κλέφτρα των Βιβλίων», η μετέπειτα επεξεργασία της κι η σχετική ανάπτυξη παραγωγής λόγου βοήθησε τα παιδιά μεταξύ άλλων να καταλάβουν υπό ποιες συνθήκες κάποιοι άνθρωποι βρίσκονται υπέρ της υπεράσπισης των δικαιωμάτων του ανθρώπου ή εναντίον αυτής. Επιπλέον, οι μικροί μαθητές συνειδητοποίησαν πώς είναι δυνατόν αυθόρμητα, ωραία κι αληθινά να δημιουργούνται πραγματικές σχέσεις αγάπης με άτομα που δε γνωρίζουμε από πριν και δεν έχουμε κάποια προκατάληψη γι’ αυτά.
Επιπρόσθετα, μέσα από την προβολή της ταινίας μικρού μήκους «Father and Daughter» (Πατέρας και Κόρη) τα παιδιά είδαν πιο κριτικά την αξία των οικογενειακών σχέσεων τις οποίες αντιπαρέβαλαν στο μυαλό τους με περιπτώσεις ανθρώπων ή ίσως και δικές τους προσωπικές εμπειρίες όπου οι σχέσεις αυτές θίγονται ή δεν είναι όπως ιδανικά θα έπρεπε να είναι.
Η προσήλωση των παιδιών, στις δύο παραπάνω δραστηριότητες τους βοήθησε να καταλάβουν ότι πολλές φορές η εικόνα είναι πολύ δυνατή και η δύναμή της αυτή ακριβώς γεννά πολύ αβίαστα εικόνες και συναισθήματα που μας βοηθούν να προχωρήσουμε ένα βήμα περισσότερο τη συναισθηματική μας νοημοσύνη με στόχο να αναπτύξουμε σχέσεις πιο ουσιαστικές και σωστά δομημένες.
Πιο συγκεκριμένα, η προβολή της ταινίας «η Κλέφτρα των Βιβλίων», η μετέπειτα επεξεργασία της κι η σχετική ανάπτυξη παραγωγής λόγου βοήθησε τα παιδιά μεταξύ άλλων να καταλάβουν υπό ποιες συνθήκες κάποιοι άνθρωποι βρίσκονται υπέρ της υπεράσπισης των δικαιωμάτων του ανθρώπου ή εναντίον αυτής. Επιπλέον, οι μικροί μαθητές συνειδητοποίησαν πώς είναι δυνατόν αυθόρμητα, ωραία κι αληθινά να δημιουργούνται πραγματικές σχέσεις αγάπης με άτομα που δε γνωρίζουμε από πριν και δεν έχουμε κάποια προκατάληψη γι’ αυτά.
Επιπρόσθετα, μέσα από την προβολή της ταινίας μικρού μήκους «Father and Daughter» (Πατέρας και Κόρη) τα παιδιά είδαν πιο κριτικά την αξία των οικογενειακών σχέσεων τις οποίες αντιπαρέβαλαν στο μυαλό τους με περιπτώσεις ανθρώπων ή ίσως και δικές τους προσωπικές εμπειρίες όπου οι σχέσεις αυτές θίγονται ή δεν είναι όπως ιδανικά θα έπρεπε να είναι.
Η προσήλωση των παιδιών, στις δύο παραπάνω δραστηριότητες τους βοήθησε να καταλάβουν ότι πολλές φορές η εικόνα είναι πολύ δυνατή και η δύναμή της αυτή ακριβώς γεννά πολύ αβίαστα εικόνες και συναισθήματα που μας βοηθούν να προχωρήσουμε ένα βήμα περισσότερο τη συναισθηματική μας νοημοσύνη με στόχο να αναπτύξουμε σχέσεις πιο ουσιαστικές και σωστά δομημένες.
Μάθηση μέσα από το παιχνίδι
«Μαθαίνω να επιλέγω σεβόμενος τον άλλον»
Αναγκαστική Προσγείωση στον Μόμπιους
Το Διαστημόπλοιο Κοσμικών Διακοπών “Voyager”, στο ταξίδι του από τη Γη στον πλανήτη Φανφαρία, πέφτει σε βροχή μετεωριτών. Το σκάφος υφίσταται σοβαρή βλάβη και όλα τα συστήματα επικοινωνίας καταστρέφονται προτού σταλεί σήμα κινδύνου. Ο πιλότος καταφέρνει να κάνει αναγκαστική προσγείωση στον Μόμπιους, τον κοντινότερο πλανήτη. Ο πλανήτης είναι σχεδόν ανεξερεύνητος, Οι επιζήσαντες του Διαστημόπλοιου γνωρίζουν ότι υπάρχει οξυγόνο στην ατμόσφαιρα, όπως και στη Γη, και ότι άλλοι ταξιδιώτες που είχαν επισκεφτεί τον πλανήτη, είχαν εγκαταστήσει ένα φάρο σωτηρίας στο βόρειο πόλο του Μόμπιους. Το ταξίδι μέχρι το φάρο μπορεί να διαρκέσει ακόμη και μήνες. Είσαι ένας/μια από τους επιζήσαντες που αρχίζουν το ταξίδι για το φάρο. Έχεις καταφέρει να αποθηκεύσεις λίγη τροφή και προμήθειες, αλλά καθώς ταξιδεύετε προκύπτουν ένα σωρό προβλήματα που πρέπει να λύσετε όλοι μαζί. Αν τα προβλήματα δεν επιλυθούν σύντομα, ολόκληρη η ομάδα θα υποφέρει και μπορεί να μην καταφέρετε ποτέ να φτάσετε στο φάρο.
Αναγκαστική Προσγείωση στον Μόμπιους
Το Διαστημόπλοιο Κοσμικών Διακοπών “Voyager”, στο ταξίδι του από τη Γη στον πλανήτη Φανφαρία, πέφτει σε βροχή μετεωριτών. Το σκάφος υφίσταται σοβαρή βλάβη και όλα τα συστήματα επικοινωνίας καταστρέφονται προτού σταλεί σήμα κινδύνου. Ο πιλότος καταφέρνει να κάνει αναγκαστική προσγείωση στον Μόμπιους, τον κοντινότερο πλανήτη. Ο πλανήτης είναι σχεδόν ανεξερεύνητος, Οι επιζήσαντες του Διαστημόπλοιου γνωρίζουν ότι υπάρχει οξυγόνο στην ατμόσφαιρα, όπως και στη Γη, και ότι άλλοι ταξιδιώτες που είχαν επισκεφτεί τον πλανήτη, είχαν εγκαταστήσει ένα φάρο σωτηρίας στο βόρειο πόλο του Μόμπιους. Το ταξίδι μέχρι το φάρο μπορεί να διαρκέσει ακόμη και μήνες. Είσαι ένας/μια από τους επιζήσαντες που αρχίζουν το ταξίδι για το φάρο. Έχεις καταφέρει να αποθηκεύσεις λίγη τροφή και προμήθειες, αλλά καθώς ταξιδεύετε προκύπτουν ένα σωρό προβλήματα που πρέπει να λύσετε όλοι μαζί. Αν τα προβλήματα δεν επιλυθούν σύντομα, ολόκληρη η ομάδα θα υποφέρει και μπορεί να μην καταφέρετε ποτέ να φτάσετε στο φάρο.
Αδελφοποίηση Τάξεων Α΄ - Β΄ και Ε΄ - Στ΄
Στο πλαίσιο της κατανόησης και της ανάπτυξης της συνεργατικότητας και της αδελφοσύνης δημιουργήσαμε όμορφες καλλιτεχνικές δημιουργίες τις οποίες και χαρίσαμε στους μαθητές και στις μαθήτριες της Α΄ και Β΄ τάξης του καλού συναδέλφου Χρήστου Καραμπατάκη. Μάλιστα, ορίσαμε τη μέρα αυτή ως ημέρα έναρξης της αδελφοποίησης των τάξεων και της καθιέρωσης μόνιμης συνεργασίας εκπαιδευτικών και μαθητών με στόχο την καλύτερη αξιοποίηση της καθημερινής μαθησιακής μας εμπειρίας στο σχολείο.
Οι μαθητές της Ε΄ και Στ΄ τάξης ανέλαβαν να βοηθήσουν και να υποστηρίξουν στο σχολείο τους μικρότερους συμμαθητές τους της Α΄ και Β΄ τάξης ενώ οι μικροί μας φίλοι από την άλλη υποσχέθηκαν πως θα είναι για πάντα φίλοι μας και πως θα μπορούν κι αυτοί να μας βοηθήσουν σε ό,τι κι αν χρειαστούμε. Ήδη οι δύο τάξεις μοιραζόμαστε από κοινού υλικά και συνεργαζόμαστε άψογα στο χώρο του σχολείου σε οποιοδήποτε θέμα κι αν προκύψει. Η χαρά των μαθητών από αυτήν την όμορφη αλυσίδα σχέσεων που πλέον δημιουργήθηκε, εξελίσσεται και προχωράει είναι απερίγραπτη.
Οι μαθητές της Ε΄ και Στ΄ τάξης ανέλαβαν να βοηθήσουν και να υποστηρίξουν στο σχολείο τους μικρότερους συμμαθητές τους της Α΄ και Β΄ τάξης ενώ οι μικροί μας φίλοι από την άλλη υποσχέθηκαν πως θα είναι για πάντα φίλοι μας και πως θα μπορούν κι αυτοί να μας βοηθήσουν σε ό,τι κι αν χρειαστούμε. Ήδη οι δύο τάξεις μοιραζόμαστε από κοινού υλικά και συνεργαζόμαστε άψογα στο χώρο του σχολείου σε οποιοδήποτε θέμα κι αν προκύψει. Η χαρά των μαθητών από αυτήν την όμορφη αλυσίδα σχέσεων που πλέον δημιουργήθηκε, εξελίσσεται και προχωράει είναι απερίγραπτη.
Η Θεατρική Ομάδα Λέρου μας διδάσκει πώς γίνεται το θέατρο για παιδιά
Κατά τη σχολική χρονιά 2015-2016 αποφασίσαμε στα Αερόστατα πως θα ήταν καλό να διδαχθούμε το θέατρο μέσα από την πηγή του. Έτσι αποφασίσαμε, να συμμετέχουμε εθελοντικά και υποβοηθητικά στη δημιουργία, οργάνωση και παρουσίαση της Θεατρικής Παράστασης με τίτλο: «Ρωμαίος και Ιουλιέτα … σαν το σκύλο με τη γάτα» του Γιάννη Καλατζόπουλου που θα ανέβαζε το καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς η παιδική σκηνή τους Θεατρικής Ομάδας Λέρου με την καθοδήγηση και σκηνοθεσία των: Λευτέρη Διαμαντάρα & Ειρήνης Ντινάκη. Πραγματικά η εμπειρία της επαφής μας με το παιδικό θέατρο ήταν συγκλονιστική και μας δίδαξε πολλά για το πώς η εκπαίδευση ενός παιδιού μπορεί να γίνει και εκτός σχολείου με έναν πολύ διασκεδαστικό αλλά και συνάμα εποικοδομητικό για την ανάπτυξη του παιδιού τρόπο.